Kolano skoczka

W naszej klinice zdrowego biegacza pojawił się kolejny interesujący artykuł. Jego autorem jest Pan Bruno Krauze z Centrum FitMedica, które można znaleźć w warszawskiej Falenicy przy ul. Bystrzyckiej 59.

Powraca temat kolana, ale tym razem od strony rzepki. Zapraszam zatem do lektury artykułu na temat kolejnego częstego problemu biegaczy (i jak sama nazwa wskazuje, chyba nie tylko biegaczy) występującego pod wdzięczną nazwą "kolana skoczka". Lepiej chyba przeczytać przed, niż po.

Ból pod rzepką?, czyli wszystko o kolanie skoczka

Zespół "kolana skoczka" jest zmianą przeciążeniową tworzącą się w obrębie więzadła właściwego rzepki. Więzadło to jest końcowym fragmentem dźwigni mięśnia czworogłowego uda - najsilniejszego prostownika stawu kolanowego. Biegnie od okolicy wierzchołka rzepki ku dołowi, do guzowatości piszczeli. Jest to masywny przyczep mięśnia, przenoszący ogromne siły, szczególnie narażony na przeciążenia podczas pracy ekscentrycznej, czyli np. lądowania po skoku czy zbiegania z góry. Dlatego właśnie najbardziej podatne na tego typu urazy są osoby trenujące biegi (szczególnie terenowe), skoczkowie, koszykarze i inni, którym do trenowania potrzebny jest wyskok.

Ból charakterystyczny dla kolana skoczka występuje w okolicy podrzepkowej. Najczęściej opisywany jest jako ostry, kłujący lub przeszywający. Towarzyszy mu uczucie pełności w stawie kolanowym, może również pojawić się obrzęk. W zależności od zaawansowania choroby, od jej fazy, ból występuje: tylko po wysiłku i ustępuje w czasie kilku godzin od zaprzestania aktywności fizycznej - faza I; pojawia się już na początku wysiłku, ale ustępuje po rozgrzewce - faza II; ból pojawia się od początku aktywności i nie ustępuje do momentu zaprzestania ćwiczeń - faza III. W fazie IV ból występuje przez cały czas aktywności fizycznej, dochodzi wtedy do poważnych zmian na przebiegu więzadła co może skutkować jego naderwaniem lub całkowitym zerwaniem. Istotne jest by szybko wykryć i poprawnie zdiagnozować problem, a następnie wprowadzić odpowiednie leczenie, ponieważ niewielki ból z fazy I szybko może rozwinąć się do fazy III czy IV.

Po pomoc należy udać się do lekarza ortopedy lub fizjoterapeuty. Dokładnie przeprowadzony wywiad i badanie palpacyjne powinno wystarczyć do postawienia poprawnej diagnozy. Niekiedy pomocne może być wykonanie badania USG lub MR, które ukazuje rozległość uszkodzeń.

Leczenie "kolana skoczka" dobierane jest przede wszystkim do stadium choroby. Stosowany jest opisywany w poprzednim artykule program PRICE (P- Protect: ochrona kolana przed czynnikami mogącymi pogorszyć jego stan; R-Rest: odpoczynek i niewykonywanie ćwiczeń obciążających przyczep; I-Ice: częste chłodzenie kolana okładami z lodu; C-Compress: stosowanie opasek uciskowych; E-Elevation: trzymanie kończyny uniesionej). Niekiedy konieczne jest stosowanie leków przeciwzapalnych, przyśpieszających procesy gojenia tkanek.

Następnie wprowadzane są ćwiczenia, ukierunkowane przede wszystkim na wzmocnienie i rozciągnięcie mięśnia czworogłowego uda, rozciągnięcie grupy tylnej mięśni uda, poprawę stabilizacji kolana, a także naukę poprawnego wykonywania ćwiczeń. Równocześnie stosowane są zabiegi z zakresu fizykoterapii: elektroterapia, laser, krioterapia, ultradźwięki, czy bardzo skuteczna w przypadku I i II fazy choroby Fala Uderzeniowa. Pomocne może być również zastosowanie kinezytapingu, który pozwoli odciążyć bolesne struktury. Leczenie zachowawcze stosuje się do 5 miesięcy, jeśli po tym czasie ból nie ustaje należy rozważyć zabieg chirurgiczny.

W IV stadium choroby charakteryzującym się naderwaniem lub zerwaniem więzadła pacjent powinien całkowicie zaprzestać aktywności fizycznej i poddać się zabiegowi chirurgicznemu. Jest on wykonywany najczęściej techniką artroskopii i polega na wycięciu objętych zmianami tkanek. W zależności od zakresu zabiegu chirurgicznego, czas powrotu do pełnej sprawności może wynosić nawet pół roku, dlatego tak ważne jest by szybko zdiagnozować problem, nie ignorować pierwszych objawów, które mogą wskazywać na problem "kolana skoczka".

W przypadku zmian przeciążeniowych w obrębie stawu kolanowego bardzo istotna jest ścisła współpraca ortopedy i fizjoterapeuty, ustalenie odpowiedniego leczenia oraz działanie wielotorowe obejmujące farmakologię, terapię manualną, ćwiczenia i fizykoterapię. Tylko takie połączenie daje szansę na pozbycie się bólu raz na zawsze. Jeśli objawy opisane w tym artykule są Ci znane, zachęcamy do skorzystania z usług FitMedica, gdzie doświadczona kadra specjalistów - ortopedów i fizjoterapeutów - zajmie się kompleksowo Twoim problemem.

mgr fizjoterapii Bruno Krauze